مقدمه
از آغاز زندگي بشر، تا دوران تكامل اوليهاي كه به تولد مفاهيمي چون «حق، مالكيت، و..» منتهي شد، اعمال مالكيت و سلطة مالكانة انسان بر اشياء، اموال و حتي افراد، تابع فرهنگ و عرف دوران مخصوص به خود است كه از موضوع موردبحث خارج ميباشد. با پيدايش مفهومي «مالكيت، مال و حق» مالكيت تنها به شكل سلطه بر اشياء مادي و در غالب منقول و غيرمنقول و در مواردي نيز به شكل سلطه بر فرد انسان يا جاندار ديگر متصور بود. اما در طي قرون متمادي جايگاه حقوقي مالكيت فكري به مرور شكل گرفت و امروزه يكي از به روزترين و مهمترين انواع مالكيت هاست كه با جنبههاي خاص فرهنگي، اجتماعي، تجاري و صنعتي در يك بستر حقوقي دچار تحول كاملتري ميشود.
به عقيدة بيشتر نويسندگان حقوقي، واژه مالكيت فكري برآمده از واژه انگليسي «Intellectual property» است و ترجمة «مالكيت معنوي» براي آن چندان شايسته نميباشد. به هر صورت از مطالعة اجماع بينالمللي چنين بدست ميآيد كه كشورهاي جهان به اين مقوله اهميت بسيار داده و از آن جهت افزايش پيشرفت فناوري و توليدات مختلف صنعتي، تجاري و فرهنگي بهره ميبرند و در كشور ما نيز به نظر ميرسد غفلت قانونگذار روبه پايان است و شاهد حركتهاي مثبت و قدمهاي بزرگي در اين زمينه هستيم.
فهرست مطالب
عنوان———————————— صفحه
مقدمه ————————————– 1
فصل اول – بررسي مالكيت فكري به طور عام—— 2
1-1- ويژگيهاي مالكيت فكري——————- 2
1-2- تاريخچهاي كوتاه از پيدايش مالكيت فكري– 4
1-3- بررسي شاخههاي مالكيت فكري و نقدي بر آن- 8
1- شاخة مالكيت صنعتي———————— 8
2- شاخة مالكيت ادبي و هنري—————— 8
1-4- عزم جهاني—————————– 11
WIPO————————————— 16
توضيحاتي كوتاه پيرامون موضوعات داخل در محدودة كپي رايت و حقوق مشابه آن—————————————– 18
حقوق مشابه كپي رايت———————— 21
فصل دوم – حقوق مالكيت فكري در ايران——– 23
2-1- سوابق توجه قانونگذار ايراني به مالكيت فكري 23
در باره مالكيت ادبي و هنري—————– 27
2-2- بررسي جايگاه مالكيت ادبي و هنري در نقد قوانين مربوطه 32
نرم افزارهاي رايانهاي———————- 37
2-3- بررسي ضعفها، موانع و بيان راهكارها—- 42
در لزوم الحاق ايران به كنوانسيونهاي مربوط به كپي رايت و آثار آن 42
1- تحول در قانونگذاري———————- 42
2- تحول در دستگاههاي اجرايي—————- 43
3- تحول در ابعاد رسيدگي قضايي————– 44
الف) وجود تنگنا در صدور رأي—————- 44
ب) جوان گرايي در كادر قضايي—————- 45
ج) كمبود آراي وحدت رويه——————– 47
4- لزوم ديپلماتيك و حركت يكپارچه در سطح بينالمللي 48
منابع فارسي ——————————- 52
منابع فارسي
1- افتخارزاده محمدرضا، حقوق مؤلفان، مترجمان، هنرمندان و ناشران در فقه معاصر اسلامي، انتشارات هزاران، 1376.
2- الستي ساناز ، حقوق كيفري مالكيت ادبي و هنري، نشر ميزان، 1383.
3- آيتي حميد، حقوق آفرينشهاي فكري، نشر حقوقدان، 1375.
4- صفايي دكترسيدحسين ، مقالاتي در بارة حقوق مدني و حقوق تطبيقي، نشر ميزان، 1375.
5- عبادي شيرين، حقوق ادبي و هنري، نشر چشمه ، 1380.
6- كاتوزيان دكترناصر ، مقدمة علم حقوق، سهامي انتشار، 1379.
7- لايقي غلامرضا، كپي رايت در كشورهاي پيشرفتة صنعتي، خانه كتاب، 1381.
8- نوروزي عليرضا، حقوق مالكيت فكري، نشر چاپار، 1381.
ساير منابع
1- حقوق پديدآورندگان نرمافزار، دبيرخانه شوراي عالي انفورماتيك، انتشارات سازمان برنامه و بودجه، 1373.
2- قوانين و مقررات حقوق مالكيت فكري – تدوين تقي اماني، انتشارات بهنامي، 1383.
3- مجموعه توافقنامههاي تشريفاتي ايران و ساير كشورها، (5 جلد)، انتشارات رياست جمهوري.
4- مجموعه قوانين و مقررات حمايت از حقوق مؤلفان، مصنفان، هنرمندان و مخترعين، معاونت پژوهش و تدوين قوانين رياست جمهوري، 1382.
5- معرفي سازمان جهاني مالكيت معنوي (WIPO) ، انتشارات وزارت امور خارجه، 1380
6- همايش ملي بررسي حقوق مالكيت صنعتي در ايران و جنبههاي تجاري حقوق مالكيت معنوي در تجارت بينالملل – اداره ثبت شركتها و مالكيت صنعتي، 1375.